Prawa Człowieka. Festiwal Filmowy WATCH DOCS w Mrągowie

Ideą Festiwalu jest zaprezentowanie szerokiej publiczności tematyki praw człowieka, poprzez dokumenty filmowe z całego świata. Watch Docs realizowany jest dzięki Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka oraz Społecznemu Instytutowi Filmowemu, którzy organizują we współpracy z wieloma partnerami z całej Polski, również z CKIT w Mrągowie.

P R O G R A M
CZWARTEK 24 września

16.00 Dzieci dzwonią 30’
2014 Polska reżyser: Andrzej Mańkowski / zdjęcia: Weronika Bilska / montaż: Andrzej Mańkowski / produkcja: BIAŁY SMOK Production
W niewielkim mieszkaniu na warszawskiej Saskiej Kępie telefon dzwoni non-stop. Dzieci dzwonią z najróżniejszymi sprawami. Najczęściej żartują – pewien chłopiec na przykład prosi o pomoc, ponieważ właśnie goni go dzik. Ale za żartami z reguły ukrywają prawdziwy powód poszukiwania kontaktu z kimś dorosłym, komu można by zaufać. Najczęściej dzwonią nie raz. Andrzej Mańkowski umiejętnie buduje opowieść – od żartów po dramatyczny finał – i znakomicie wykorzystuje ograniczenia formalne – nie możemy przecież usłyszeć głosu dzwoniących, ani zobaczyć twarzy konsultantek Telefonu Zaufania dla Dzieci i Młodzieży. Otrzymujemy więc film jednocześnie szczery i dyskretny, pełen po mistrzowsku opanowanych emocji, bo też imponująco opanowane są dziewczyny odbierające telefon 116 111.

16.30 Jesteśmy stajemy się śmiercią 4’
2014 Francja reżyser: Jean-Gabriel Périot / montaż: Jean-Gabriel Periot / produkcja: Local Films / www.jgperiot.net/FILMS/WABD/WABD.htm
„Teraz jestem staję się Śmiercią, niszczycielem światów” - to słowa Wisznu według Bhagavadgity. W ustach Roberta Oppenheimera robią piorunujące wrażenie, także po latach. Zwłaszcza gdy ten właśnie skrawek archiwalnego materiału unieruchomi potok nostalgicznych obrazów z naszej planety, sprawiając wrażenie wypowiedzi z drugiej strony czasu – już po końcu świata. Jean-Gabriel Périot, nasz ulubiony filmowiec eksperymentalny, wraca na WATCH DOCS w świetnej formie – ze swoją kolażową techniką i w bezlitośnie nostalgicznej poetyce retro-futuro.

16.35 Skarby 16’
2014 Birma, Niemcy reżyser: David Kyaw Thet Aung / zdjęcia: David Kyaw Thet Aung / montaż: Say Nyi Nyi / produkcja: Yangon Film School
Zanim został operatorem filmowym i ukończył szkołę filmową w Rangunie, David Kyaw Thet Aung zajmował się handlem klejnotami. W swoim reżyserskim debiucie pięknie sfotografował ryzykowną pracę ludzi, parających się wydobywaniem szlachetnych kamieni. To niemal „narodowe” zajęcie, powszechnie kojarzone przez Birmańczyków z samą ich ojczyzną, subtelnie zestawił z obrazami codziennego życia rodzin, towarzyszących drążącym nowe szyby mężczyznom. Rubiny i dzieci – klejnoty Birmy – błyszczą w pogodnym i uważnym oku kamery, obserwującym wszystko z szacunkiem dla ludzkiego wysiłku i prawdziwym filmowym talentem.

18.00 Ucieczka 23’
2013 Serbia, Bośnia reżyser: Srđan Keča / zdjęcia: Srđan Keča / montaż: Jelena Maksimovic / produkcja: Srđan Keča
Bałkańskie Romki – bohaterki nowego filmu Srdjana Kecy, autora znakomitego Mirażu, który prezentowaliśmy podczas festiwalu w 2012 roku, zmagają się z podwójnym wykluczeniem. Z jednej strony – jako przedstawicielki stygmatyzowanej mniejszości etnicznej, z drugiej – jako kobiety w radykalnie patriarchalnej społeczności. Każda z nich stara się na swój sposób zmienić swoje życie. Uciec przed przemocą męża, albo też uciec z rodzinnego domu... do narzeczonego. Ucieczki nie zawsze się udają i nie zawsze dobrze wróżą. Zwłaszcza, gdy – jak ucieczka Danjeli – oznaczają opuszczenie szkoły. Film Kecy nie nastraja optymistycznie: być może szansę na lepsze życie dostanie dopiero kolejne pokolenie romskich kobiet.

18.30 Euromajdan. Surowy Montaż 60’
2014 Ukraina reżyser: Volodymyr Tykhyi & Andriy Lytvynenko & Kateryna Gornostai & Roman Bondarchuk & Yulia Gontaruk & Andrey Kiselyov & Roman Liubyi & Oleksandr Techynskyi & Oleksiy Solodunov & Dmitry Stoykov
Organizatorzy Docudays.ua – ukraińskiego festiwalu filmów o prawach człowieka – zwrócili się do operatorów rejestrujących wydarzenia na Majdanie z apelem o udostępnienie materiałów, które pomogłoby stworzyć całościowy obraz kijowskiej rewolucji. Byli wśród nich zarówno uznani twórcy, jak i debiutanci, dla których dokumentowanie protestów było po prostu najbardziej adekwatną formą zaangażowania. Wielu z nich ryzykowało życiem, żeby z bliska uchwycić najbardziej dramatyczne momenty. W rezultacie powstał dokument naładowany emocjami, przejmujący i pełen pasji – prawdziwy filmowy autoportret Euromajdanu, zrealizowany przez ludzi, którzy go tworzyli. Wbrew podtytułowi, Euromajdan to film skończony. Druga część tytułu to raczej metafora współczesnej Ukrainy, tworzącej się wciąż na naszych oczach.

19.30 Zakazane filmy – 94’ (POKAZ TYLKO W 10 MIASTACH)
2014 Niemcy reżyser: Felix Moeller / zdjęcia: Isabelle Casez, Ludolph Weyer, Aline Laszlo / montaż: Annette Muff / produkcja: Blueprint Film
W archiwum za specjalnym murem ochronnym spoczywają wybuchowe filmy. Wybuchowe dosłownie – bo przy wyższej temperaturze taśma celuloidowa grozi eksplozją – ale też w przenośni. Na tyle, że niemieckie prawo nakłada ograniczenia na ich rozpowszechnianie. Spośród około tysiąca produkcji nazistowskiego kina – bo o nich mowa – 40 tytułów najtwardszej propagandy nadal nie może być prezentowanych bez odpowiedniego wprowadzenia i dyskusji po pokazie. Tylko czy w epoce, gdy niemal wszystko można znaleźć w internecie albo sprowadzić na DVD z zagranicy, takie ograniczenia wciąż mają sens? Nie ma prostych odpowiedzi na to pytanie, na które w filmie Felixa Moellera starają się odpowiedzieć najlepsi eksperci. Tym bardziej, że nie zawsze propagandowa intencja narodowosocjalistycznych filmów jest dla współczesnego widza oczywista. O ile o niesławnych obrazach antysemickich prawie każdy przynajmniej coś słyszał, o tyle odkryciem dla naszej publiczności mogą być w Zakazanych filmach arcyciekawe fragmenty fabuł antypolskich, antybrytyjskich, gloryfikujących wojnę, czy wreszcie... mającego pozytywnie nastroić społeczeństwo do nazistowskiego programu eutanazji dramatu Ich klage an! (Oskarżam).

PIĄTEK 25 września

16.00 Wyrok na Węgrzech – 112’
2013 Węgry, Niemcy reżyser: Eszter Hajdú / zdjęcia: István Szonyi, Eszter Hajdú, Gábor Medvigy / montaż: Bence Bartos, Menno Boerema / produkcja: Miradouro Media
Najgłośniejszy węgierski dokument ostatnich lat to kronika procesu grupy neonazistów, oskarżonych o zamordowanie sześciu Romów,w tym kobiet i dziecka. Film wiernie oddaje specyfikę ponad dwuletniego procesu Klaustrofobiczna przestrzeń niewielkiej sali sądowej, w której sprawców od rodzin ofiar dzielą zaledwie metry, pozwala na bardzo bliską obserwację tak jednych, jak i drugich. Jednym z głównych bohaterów – procesu i filmu – jest sarkastyczny sędzia, bezceremonialnie traktujący zarówno oskarżonych, jak i świadków. Ale jego skrupulatne przesłuchania ujawniają nie tylko przebieg wydarzeń, które doprowadziły do śmierci kolejnych ofiar, lecz także szokujące pokłady instytucjonalnej ksenofobii. W najbardziej szokującej scenie filmu pracownik pogotowia próbuje wyjaśnić, dlaczego dziesięciolatka z widoczną raną postrzałową na głowie uznał za zmarłego z powodu... zaczadzenia.

18.00 ROZSTRZYGNIĘCIE KONKURSU

18.30 Wyspa Krym 30’
2014 Ukraina reżyser: Ihor Chayka / zdjęcia: Alexander Dzhantimirov, Nick Avdeenko / montaż: Vadim Storozhev, Igor Chajka / produkcja: Yaroslav Kamenski
Zadziwiające proroctwo radzieckiego dysydenta Wasilija Aksjonowa, autora fantastycznonaukowej powieści Wyspa Krym (1979), która zapowiada wchłonięcie czarnomorskiego półwyspu przez potężnego sąsiada, staje się w filmie Ihora Czajki punktem wyjścia do ukazania genezy rosyjskiej inwazji na Krym. Analizując wypowiedzi polityków i archiwalne materiały rosyjskiej telewizji, autor filmu nie pozostawia wątpliwości co do tego, że Kreml planował tą operację od lat. Przygotowania obejmowały m. in. ofensywę propagandową prowadzoną wśród miejscowej ludności, którą wszelkimi sposobami skłaniano do przyjęcia rosyjskiego obywatelstwa, a także zastraszanie niezależnych dziennikarzy i działaczy. Kiedy Ukraina za sprawą majdanowej rewolucji zaczęła wymykać się z rosyjskiej strefy wpływów, do akcji wprowadzono „zielone ludziki”. Dzięki ich pomocy obecny premier Krymu – Siergiej (nomen omen) Aksjonow, którego kryminalna przeszłość jest tajemnicą poliszynela, dopisuje nowy rozdział do książki swojego imiennika.

19.00 Będzie wojna – 59’
2013 Dania reżyser: Boris Bertram / zdjęcia: Adam Philp / montaż: Henrik Thiesen, Pernille Beck / produkcja: Magic Hour Films
Świetnie udokumentowany film Borisa Bertrama udowadnia, że w pewnym momencie medialno-dyplomatycznej kampanii uzasadniającej konieczność nowej wojny nie da się już zatrzymać. Korzystając z dobrze dobranych archiwaliów uzupełnionych współczesnymi wypowiedziami ekspertów, polityków i dyplomatów, Bertram pokazuje nam, jak wyglądały zakulisowe przygotowania do inwazji na Irak i w jaki sposób udało się ją zaprezentować zachodniej opinii publicznej. Dziś wiemy, że kluczowy wątek rzekomego posiadania przez reżim Saddama Husseina broni masowego rażenia był nie tyle przyczyną inwazji, co raczej próbą usprawiedliwienia decyzji podjętej z innych pobudek, po raz pierwszy jednak będziemy mogli to usłyszeć od ludzi, którzy znajdowali się wówczas w centrum wydarzeń. Dowiemy się także, jak wielką rolę w podejmowaniu decyzji o tak fundamentalnym znaczeniu odgrywają osobiste relacje i ambicje polityków. Oto wojna prowadzona z zacisznych gabinetów – daleka od prawdziwego pola bitwy, choć także przerażająca.

20.00 Aleppo. Notatki z ciemności 90’
2014 Polska reżyser: Wojciech Szumowski & Michał Przedlacki / zdjęcia: Wojciech Szumowski, Michał Przedlacki, Mohammad Saeed / montaż: Tadeusz Talar / produkcja: Studio Szumowski, TVN
Ten wyjątkowy dokument zrealizowany przez polskich twórców latem ubiegłego roku wspólnie z miejscowymi Syryjczykami ukazuje życie oblężonego miasta z perspektywy siedmiu postaci. Wojna wywróciła ich życie do góry nogami: były oficer reżimowych wojsk po kilkanaście godzin na dobę operuje rannych w polowym szpitalu, a oddziałem radykalnych islamistów dowodzi właściciel sklepu z damską bielizną. Wśród bohaterów są też: lokalny imam, piekarz, uliczny sprzedawca, dziennikarz i mechanik. Zwykli ludzie, którzy na różne sposoby wspierają rebeliantów w walce z reżimem – lub po prostu starają się pomóc przetrwać wszystkim, którzy jeszcze pozostali w zrujnowanym mieście. Pomoc rannym, rozdawanie chleba czy wsparcie duchowe są tu równie ważne jak walka z bronią w ręku.

Czytaj e-wydanie ">kliknij
Problem z założeniem profilu? Potrzebujesz porady, jak napisać tekst? Napisz do mnie. Pomogę: Joanna Turowska